فرق اختراع(invention) با گواهی ثبت اختراع (patent) چیست؟

اختراع حاصل و ثمره تلاش فکری و تراوش ذهنی مخترع است که در قالب یک محصول صنعتی یا فرایند صنعتی متبلور می شود و اختراع در حقیقت معادل واژه (INVENTION) است. اما از اختراع در قوانین مختلف کشورها زمانی حمایت می شود که این اختراعات طبق تشریفات آن کشور در موعد و زمان مقرر به ثبت رسیده باشد و شرایط استفاده از این حق ثبت آن در نزد مرجع ذیصلاح (اداره ثبت اختراعات) می باشد و در اینجا حق اختراع معادل واژه (PATENT) می باشد.

پس از ثبت و اعطاء حق اختراع به مالک و مخترع بر طبق قانون به دو شکل از اختراع حمایت می شود.

1- حمایت ایجابی، یعنی اینکه به دارنده حق می دهد که از خلاقیت و تلاش ذهنی خود بهره برد

2- حمایت سلبی، سایرین را مکلف می کند که به این حقوق حاصل از آفرینشهای فکری احترام گذاشته و مانع از هرگونه حق نقص حق بدون اجازه مالک این حقوق بشود. فلذا مخترع حق انحصاری نسبت به ساخت، صادرات، واردات ، عرضه برای فروش، فروش و استفاده از فراورده و کالاهایی که مستقیما از طریق فرایند بدست می ایند را دارد.

مدت اعتبار برگه ثبت اختراع:

اعتبار گواهینامه ثبت اختراع پس از 20 سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه اختراع منتفی می شود البته حفظ گواهینامه اختراع در این 20 سال منوط به پرداخت اقساط سالیانه می باشد.

 

اختراعات غیر قابل ثبت (استثنائات اختراع):

طبق ماده 4 قانون موارد زیر از حیطه حمایت از اختراعات خارج است:

الف – کشفیات، نظریه های علمی، روشهای ریاضی و آثار هنری

ب – طرحها و قواعد با روشهای انجام کارتجاری و سایر فعالیتهای ذهنی و اجتماعی

ج- روشهای تشخیص و معالجه بیماریهای انسان یا حیوان این بند شامل فرآورده های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روشهای مزبور نمی شود

د- منابع ژنتیک و اجراء ژنتیک تشکیل دهنده آنها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آنها

ه – آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش بینی شده باشد

فن یا صنعت قبلی عبارت است از هر چیزی که در نقطه ای از جهان از طریق انتشار کتبی یا شفاهی یا از طریق استفاده عملی و یا هر طریق دیگر قبل از تقاضا و یا در موارد حق تقدم ناشی از اظهارنامه ثبت اختراع افشاء شده باشد. در صورتی که افشاء اختراع ظرف مدت 6 ماه قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ تقاضا یا در موارد مقتضی قبل از تاریخ حق تقدم اختراع صورت گرفته باشد مانع ثبت نخواهد بود.

قبل از شروع به ثبت اختراع چه کنیم:

به منظور ثبت یک ایده به عنوان اختراع در مرحله ی اول باید با یک جستجوی دقیق در بانک های اختراعات ایران و جهان از این موضوع که آیا این اختراع نمونه ی مشابهی دارد یا خیر مطلع شوید.
برای این کار می توانید با مراجعه به سایت iripo.ssaa.ir در قسمت جستجو در بانک مالکیت معنوی و با کلیک بر روی گزینه ی اختراع وارد بخش مخصوص جستجوی اختراع شده و در آنجا با وارد کردن عبارات کلیدی اختراع خود نمونه های مشابه را بیابید. به عنوان مثال اگر اختراع شما یک نوع ماشین چمن زن می باشد می توانید عبارت چمن را جستجو کنید و یا در صورتی که اختراع شما دستگاه اتوماتیک مخصوص پوست کندن میوه می باشد می توانید عبارت پوست کن، پوستکن، میوه و … را جداگانه جستجو کنید و در صورتی که اختراع شما در ایران نمونه ای دارد از این موضوع مطلع شوید.

به منظور جستجو در بانک اختراعات بین المللی وبسایت های زیادی وجود دارد. اما ساده ترین راه استفاده از سرویس جستجوی اختراع گوگل می باشد. بدین منظور کافیست در آدرس بار مرورگر خود عبارت patents.google.com را وارد نمایید تا وارد بخش مخصوص جستجوی گوگل شوید. در این قسمت شما باید معادل انگلیسی کلیدواژه های اختراع خود را وارد کنید تا بتوانید نمونه های بین المللی اختراع خود را بیابید. در برخی موارد به دلیل تحریم ها نقشه های مربوط به برخی اختراعات هنگام جستجو باز نمیشوند. بهتر است از روش های مخصوص دور زدن تحریم های اینترنتی برای بهتر دیدن نتایج جستجو استفاده نمود. جستجو در بانک های اختراعات داخلی و خارجی علاوه بر اینکه باعث می شود شما از جدید بودن اختراع خود مطلع شوید، شما را با اختراعاتی که به ایده ی شما نزدیک هستند آشنا می کند. چه بسا بسیاری از ایده ها از جستجو در همین بانک ها پخته تر شده اند.

در صورتی که اختراع شما جدید بود و قابلیت ثبت داشت در مرحله ی بعد شما نیاز دارید که نقشه ی فنی اختراع خود را آماده سازید. برای این منظور حتما باید از نرم افزارهای مخصوص طراحی مهندسی استفاده کنید. در صورتی که با این نرم افزارها آشنایی ندارید بهترا است از شخصی که قابل اعتماد بوده و علم طراحی او ایمان دارید مراجعه کنید. پیشنهاد میکنم بخش مربوط به نقشه اختراع را  مطالعه کنید. نگارش توصیف اختراع مرحله ی بعدی کار شما می باشد. بدین منظور بندهای مختلفی که طبق قانون باید در بخش توصیف به آن اشاره شود را یک به یک مورد بررسی قرار داده و اطلاعات اختراع خود را در مورد آن بند ها وارد کنید. به بندهای فوق الذکر در بخش توصیف اختراع در سایت  به صورت کامل اشاره شده است.

یکی از قسمت هایی که طبق بندهای فوق باید به آن اشاره شود “دانش پیشین” می باشد. به منظور پر کردن اطلاعات این بخش می توانید از اطلاعات مربوط به اختراعات مشابه که در مرحله ی نخست از جستجو در بانک های بین المللی و داخلی اختراعات به آن پی برده اید استفاده نمایید.
در بخش مربوط به توضیح نقشه اختراع در صورتی که نقشه ی شما به صورت تخصصی طراحی شده باشد می توانید با ارجاع به بخش ها و صفحات مختلف نقشه اطلاعات مربوطه را تکمیل کنید.

در مرحله ی بعد نیاز است به منظور ارائه ی خلاصه اختراع خود به مخاطبین و موتورهای جستجو، خلاصه ای از توصیف اختراع خود را تهیه نمایید. توجه کنید که این خلاصه بعدها در صورت تایید اختراع شما در بخش جستجوی نتایج به نمایش در خواهد آند. پس سعی کنید اطلاعاتی را در این بخش بنویسید که خواننده با خواندن آن به ماهیت اختراع شما پی ببرد.

نگارش ادعانامه یکی از مهمترین بخش های آماده سازی اطلاعات اختراع می باشد. از آنجا که در صورت سو استفاده از اختراع شما پس از ثبت شدن، یکی از مواردی که در دادگاه ها بسیار به ما کمک می کند تا از حق خود دفاع کنید ادعا نامه ی اختراع است. لذا حتما سعی کنید نگارش اختراع را به صورت بسیار تخصصی انجام دهید. و تمامی قوانینی که در بخش ادعانامه در این سایت به آن اشاره شده را رعایت کنید.

ثبت اختراع مراحل مختلفی دارد. در مرحله ی نخست کارشناسان سازمان ثبت اختراع، اختراع شما را بررسی می نمایند. در صورتی که اطلاعات فوق را بدون نقص آماده ساخته باشید در این بخش مشکلی نخواهید داشت. در مرحله ی بعد نیاز است که یک مرجع استعلام اختراع شما را بررسی کند. به عنوان مثال اگر اختراع شما در حیطه نانو تکنولوژی است ستاد نانو این کار را انجام خواهد داد.

 

چگونگی ثبت اختراع در ایران:

متولی انجام امور مربوط به ثبت اختراعات در ایران، اداره مالکیت های صنعتی می باشد، این سازمان با معرفی سامانه ای به آدرس http://iripo.ssaa.ir امکان ثبت ایتنرنتی اختراع را فراهم آورده است.

متقاضیان پس از مراجعه به این سامانه می بایست از طریق  بخش ثبت نام متقاضی جدید اطلاعات شخصی خود اعم از تصویر کپی شناسنامه، کارت ملی و روزنامه رسمی تاسیس (برای اشخاص حقوقی) را درج نمایند. تا توسط کارشناسان مورد بررسی قرار گیرد.

مرحله اول انتخاب نوع شخص:

مرحله بعد:

 

 

پس از این مرحله کلید دریافت ادرس را بزنید تا ادرس خود به خود جایگزین شود و سپس به مرحله بعد یعنی اپلود مدارک شخصی  بروید.

بعد از اپلود مدارک

 

ایمیل و موبایل برای تایید از شما خواسته میشود.

بعد از تایید اقرار نامه زیر را که در مرحله بعد ظاهر میشود پر کنید و به دفترخانه اسناد رسمی برای گواهی امضا بروید.

 

سپس از طریف دکمه ” تایید حساب کاربری با گواهی امضا ” و وارد نمودن اطلاعات درخواستی حساب کاربری خود را فعال نمایید.

تذکر: لازم به ذکر است تا زمانی که حساب کاربری خود را فعال ننمایید ، روال بررسی اظهارنامه شروع نخواهد شد و استفاده از سایر امکانات کارتابل وجود نخواهد داشت.
تذکر : اشخاص حقوقی با بیش از یک دارنده حق امضاء ، در مراجعه به دفاتر اسناد رسمی فقط یک گواهی امضا دریافت نمایند که اسامی تمامی دارندگان حق امضا در آن قید شده است . در غیر این صورت قادر به تایید حساب کاربری نخواهید بود.

 حال میتوانید مدارک مربوط به اختراع خود را اماده کنید و از طریق سایت ارسال فرمایید. توجه داشته باشید که ممکن است در پاره ای از موارد اختراع به سفارش شخص حقیقی یا حقوقی انجام گرفته باشد که در این صورت شخص سفارش دهند صاحب حقوق این اختراع می باشد و می بایست این شخص به عنوان دریافت‎کننده ابلاغ‎ها در وبسایت معرفی گردد تا اطلاعات لازم را از طریق ایمیل یا پیامک دریافت نماید.  در مرحله بعدی با وارد کردن یوزر و پس به صفحه ثبت اختراع خود وارد میشوید.

 

مراحل ثبت اختراع و ارسال نهایی آن:

جهت ثبت اختراع، تقاضا کننده ی ثبت باید مدارک و فرم های لازم را از وبگاه مخصوص http://iripo.ssaa.ir  تکمیل نماید.

قبل از ثبت اظهارنامه اختراع بایستی تصویر مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی برای اشخاص حقیقی ) و تصویر مدارک لازم برای اشخاص حقوقی (مثل وکالتنامه ، اگهی روزنامه رسمی …) و ضمائم اظهارنامه را تهیه نمایید.

سپس بر روی ثبت اظهارنامه کلیک کرده و مدارک هویتی مد نظر را اپلود می کنید در مرحله بعد وارد بخش ضمایم اظهارنامه می شوید. ضمائم اظهارنامه اختراع شامل ادعانامه، توصیف اختراع و خلاصه توصیف اختراع ، و نقشه های فنی اختراع میباشند که باید به صورت فایل های مجزا تهیه شده و ضمیمه اظهارنامه گردند .برای دریافت قالب فایل های توصیف اختراع و ادعانامه اظهارنامه بر روی پیوندها و راهنمای توصیف و راهنمای ادعانامه اختراع  کلیک نمایید و حتما از قالب های اماده آنها برای تهیه ضمائم اظهارنامه استفاده نمایید.

نمونه پر شده ضمائم اظهارنامه:

ادعانامه

توصیف اختراع

خلاصه توصیف اختراع

نقشه اختراع

 

نکته مهم : تمامی اشخاصی که میخواهید نامشان در اظهارنامه وجود داشته باشد(اعم از مالک ، نماینده قانونی،تحویل گیرنده ابلاغ، مخترع ، طراح) می بایست ثبت نام شده باشند .بعنوان مثال: در صورتیکه مالک حقوقی باشد ، می بایست هم شخص حقوقی (شرکت) و هم شخص حقیقی(مدیرعامل دارنده حق امضا) ثبت نام انجام دهند.

پس از تایید این بخش وارد بخش پرداخت هزینه شده و هزینه ی مربوط به اختراع را پرداخت می کنیم. این هزینه در صورتی که مالک اختراع شخص حقیقی است یا حقوقی متفاوت است اما در هر حال بسیار اندک بوده و قابل توجه نمی باشد. پس از پرداخت هزینه اطلاعات مربوط به اظهار نامه شما نمایش داده می شود. پیشنهاد می کنم حتما شماره اظهار نامه و رمز عبور را جایی یاد داشت کنید تا برای پیگیری های بعدی با مشکل مواجه نشوید.

شما می توانید چند روز بعد با مراجعه به سایت iripo.ssaa.ir و کلیک کردن بر روی عبارت پیگیری اظهار نامه و خلاصه پرونده اختراع از روند ثبت اختراع خود مطلع شوید.

پس از بررسی اولیه ی کارشناسان چند احتمال وجود دارد:

1- پرونده ی شما بدون هیچ ایرادی به مرحله ی استعلام رسیده

2- پرونده ی شما کاملا رد شده

3- اخطار رفع نقص برای شما صادر شده است

4- ابلاغیه سوابق اختراع برای شما صادر شده است

در صورتی که حالت 1 اتفاق افتاده باشد اختراع شما به مرحله ی استعلام رسیده است. کارشناسان مرجع استعلام از نظر فنی و تخصصی اختراع شما را بررسی می نمایند و آن را قبول یا رد می کنند.

در صورتی که کارشناسان ثبت اختراع شما را رد کرده اند (حالت 2) باید دلیل رد شدن آن را پیگیر شوید. شما حق اعتراض دارید و ممکن است پرونده بار دیگر به روال خود بازگردد.

در صورتی که اخطار رفع نقص برای شما صادر شده باشد(حالت 3) بدین معناست که چهار فایل ارسالی ادعا، توصیف، خلاصه توصیف و نقشه به درستی تنظیم نشده اند و شما یک ماه فرصت دارید این اطلاعات را کامل نموده و بار دیگر آپلود کنید.

در صورتی که ابلاغیه سوابق اختراع برای شما صادر شده باشد (حالت4) بدان معناست که از نظر کارشناس اداره ثبت اختراع شما مشابه نمونه هاییست که قبلا در این سازمان به ثبت رسیده است. شما باید با مراجعه به قسمت جستجوی بانک مالکیت معنوی و ورود به بخش اختراعات شماره اظهارنامه هایی که در این ابلاغیه به آنها اشاره شده است را وارد نموده و با نطالعه تک تک اختراعات وجوه افتراق اختراع خود را با این اختراعات بنویسید و پس از آماده سازی آن از بخش ثبت انواع درخواست بارگذاری کنید تا باقی روال پرونده انجام شود.
توجه کنید که برای این کار تنها یک ماه فرصت دارید و در صورتی که در عرض یک ماه این کار انجام نشود پرونده شما مختومه خواهد شد.

در صورتی که به منظور آماده سازی هر یک از موارد فوق نیاز به مشاوره داشتید حتما با عصر طنین taninera.com با شماره های 02166518263 و واتساپ 09356992907 تماس بگیرید.

در ادامه مراحل ثبت اختراع در اداره ی مالکیت صنعتی ایران تشریح میشود:

1.  تکمیل نمودن اظهارنامه
2. بررسی کردن مقدماتی
   الف) عدم تکمیل بودن ضمائم و مدارک اظهارنامه و ضرروت تکمیل و اصلاح
   ب ) تکمیل بودن
3. الف: پس از بررسی کردن ابتدایی اظهارنامه و ضمائم آن از لحاظ ماهوی و شکلی چنانچه که ضمائم و اظهارنامه اعم از ادعا و توصیف و نقشه و خلاصه مطابق با مقررات قانون و همچنین آئین نامه ی اجرایی تنظیم نگردیده باشد، کارشناس طبق مقررات دستوربه صادر شدن اخطاریه برای رفع نقص می نماید و این اخطار رفع نقص در فضای مجازی به پست الکترونیکی فرد متقاضی ارسال می گردد و از تاریخی که نامه ی الکترونیکی به متقاضی ارسال گردیده آن فرد تا ظرف ۳۰ روز مهلت دارد تا جهت اصلاح نمودن یا تکمیل کردن ضمائم و مدارک اقدام کند و گرنه اظهارنامه ی او باطل میشود و کان لم یکن تلقی می شود.پس از تکمیل نمودن و همچنین اصلاح ضمائم و اظهارنامه فرد متقاضی باید با درخواست دادن پاسخ به اخطار رفع نقص در بخش مربوط به خدمات الکترونیک و سپس ثبت درخواست/ لایحه ی اختراع درخواست مد نظرش که لایحه ی رفع نقص است را تکمیل نماید و همراه با ضمیمه نمودن ضمائم از راه سامانه آن را ارسال نماید.

ب) تکمیل بودن ضمائم و مدارک اظهارنامه که شامل ادعا ، توصیف ، نقشه و خلاصه می شود.
چنانچه اظهارنامه و ضمائم آن کامل باشد و مطابق با آئین نامه و قانون تنظیم شده باشد و همچنین اختراع قابل ثبت باشد ، کارشناس بر اساس تمامیه واژهای استنباط شده از توصیف و ادعا و خلاصه ،  اختراع را در سیستم جستجو می نماید واگر که اختراعی مشابه با اختراع مد نظر درون سیستم بانک اطلاعات داده ی اداره ی اختراع مشاهده کند، بوسیله ی ابلاغیه به متقاضی اعلام میکند که اختراعات مشابه با اختراع وی وجود دارد و از مخترع دعوت می نماید تا جهت رویت نمودن پرونده های مشابه و همچنین سابقه ی اختراعات قبل از این به اداره مراجعه کند و فرد متقاضی پس از مراجعه نمودن به اداره ی ثبت اختراعات و همچنین رویت نمودن سوابق اختراع اگر که اختراعش را شبیه به اختراعات قبلی بداند اختراعش طبق بند ۵ ازماده ی ۴ قانون ثبت اختراعات و علائم تجاری و طرح های صنعتی مصوب ۱۳۸۶ دارای اخطار می باشد و دستور رد اختراع صادر می گردد. چنانچه که متقاضی سوابق و دانش فنی مورد ادعا ی پیشین را تحلیل و بررسی نماید و بطور مستدل گام های ابتکاری و جدید بودن و همچنین مزایای اختراعش را در برابر با اختراعات قبل بیان کند و این مقایسه از نظر کارشناس مورد قبول قرار گیرد، کارشناس بر اساس ماده ی ۲۸ آیین نامه جهت احراز شرایط ماهوی برای ثبت اختراع پس از تکمیل نمودن درخواست تقاضانامه ی جهت بررسی ماهوی ثبت اختراع ، دستور به استعلام نمودن از مراجع ذی صلاح می دهد و متقاضی برای پاسخ می تواند به پورتال مالکیت صنعتی و قسمت مربوط به ثبت درخواست لایحه ی اختراع در بخش لیست درخواستها مراجعه نماید و تقاضانامه ی بررسی نمودن ماهوی ثبت اختراع را تکمیل کند و مراجع یا مرجعی که این امکان را دارد که اختراع او را ارزیابی نماید را درج و  معرفی کند . اداره ی اختراع چنانچه که مرجع اعلامی را جهت رسیدگی صالح تشخیص دهد ۱ نسخه از استعلام ها و ضمائم اظهارنامه ی اختراع را به آن مرجع ذی صلاح جهت بررسی و اظهارنظر ماهوی ارسال می کند و پاسخ این استعلام نیز از راه این سامانه دریافت می گردد و چنانچه که مرجع بررسی اختراع در سامانه ی مذکور تعریف نگردیده باشد ۱ نسخه از استعلام اختراع به نشانی الکترونیکی e-mail فرد متقاضی یا نماینده ی قانونی او ارسال می گردد و فرد متقاضی آنرا بطور فیزیکی و همراه با ۱ نسخه ی ضمائم اظهارنامه تسلیم به مرجع بررسی میکند ، و پس از وصول کردن پاسخ نامه ی استعلام آنرا طی ثبت درخواست / لایحه ی اختراع از راه سامانه ی الکترونیکی ثبت اختراع ارسال می نماید.

چنانچه که مرجع ذی صلاح بعد از بررسی نمودن ، اختراع را از لحاظ جدید و تازه بودن و کاربرد صنعتی و گام ابتکاری داشتن تایید کند مرجع ثبت بوسیله ی اعلامیه موضوع را به شکل الکترونیکی به e-mail مخترع ارسال می نماید و متقاضی یا مخترع باید ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخی که آنرا دریافت نموده با وارد شدن به سامانه ی ثبت اختراع ، ثبت درخواست لایحه ی درون لیست درخواست ها، درخواست ارائه ی پاسخ نسبت به تصمیم مرجع ثبت جهت اعطای گواهینامه ی ثبت اختراع را ظرف مدت ۳۰ روز بعد از اعلام تکمیل شدن و از سامانه ی الکترونیکی ارسال نماید.

در رابطه با مشخصات فنی اختراع نیز در ابتدا لازم است متقاضیان برای یافته خود نامی تعیین نموده و به وضوح مشخصات فنی و تخصصی آن را شرح نمایند.

در توصیف مشخصات اختراع می بایست به نکاتی مانند حوزه کارکرد اختراع (پزشکی، کشاورزی صنعتی و غیره )، اهداف مخترع از ساخت اختراع، تاکید بر نوآورانه بودن اختراع با توجه به موارد احتمالی مشابه پیشین، شرح چگونکی کارکرد اختراع بطوری که کارشناس مربوط بتواند در صورت لزوم آن را پیاده سازی نماید و در انتها نیز لازم است به فواید اختراع اشاره گردد.

سپس می بایست ادعانامه توسط متقاضی تکمیل گردد، این سند حدود پشتیبانی از یک اختراع را مشخص می نماید.

پس از ارسال اظهارنامه و بررسی تایید نهایی متقاضی به صورت حضوری به اداره مالکیت صنعتی مراجعه نماید و پس از انجام امور ثبت اختراع می بایست جهت اطلاع عموم نسبت به درج آگهی در روزنامه رسمی کشور اقدام گردد و گواهی نهایی ثبت اختراع دریافت گردد. در نهایت نیز لازم است برای اتمام کار متقاضی با مدارک ثبت اختراع بنیاد ملی نخبگان مراجعه نماید.

توجه داشته باشید که بنا بر قوانین ثبت اختراع در ایران حقوق انحصاری اختراع به مدت بیست سال در نظر گرفته شده است .

 

برای ثبت اختراع خود چه کنیم؟

برای دریافت فرمهای ثبت اختراع روی ادعانامه، توصیف اختراع، خلاصه توصیف اختراع، نقشه اختراع   کلیک کنید.

پس از دریافت و پر کردن فرمها، عصر طنین به عنوان کارگزار فن بازار کارهای مربوط به ثبت اختراع را تسهیل میکند. لطفا فرمهای مربوطه را   برای تسریع در کارها به شماره 09356992907 واتساپ فرمایید و پیگیری را از کارگزار فن بازار شرکت طیف نگار یکتا نوین(طنین)  تلفن 02166518263-09356992907 انجام دهید.